Το Δικηγορικό Γραφείο Σπυρόπουλου Ανδρέα σας ενημερώνει για την απόφαση του Άρειου Πάγου (Έ Ποινικό Τμήμα) και αφορά την μετατροπή των ποινών κάθειρξης σε χρηματικές. Σε μια βαρύνουσα και ιστορική Απόφασή του (454/2016) έκρινε ότι μετατρέπονται σε χρηματικές σύμφωνα με την ορθή ερμηνεία του άρθρου 82 ΠΚ και οι ποινές καθείρξεως πέντε (5) ετών. Ειδικώτερα, η ενώ λόγω απόφαση έκρινε ότι ως βαρύνον κριτήριο για τη μετατροπή της στερητικής της ελευθερίας σε χρηματική ποινή δεν τάσσεται ο κακουργηματικός ή πλημμεληματικός  χαρακτήρας της πράξης αλλά η φύση και η χρονική διάρκεια της στερητικής της ελευθερίας ποινής, η οποία και σε καουργήματα, όταν συντρέχουν ελαφρυντικές περιστάσεις ή άλλοι γενικοί λόγοι μείωσης ποινής, έχει ως ελάχιστα όρια φυλάκιση τουλάχιστον δύο ετών ή ένός έτους (άρθρο 83 στοιχ. Β – γ ΠΚ). Από όσα προαναφέρθηκαν παρέπεται ότι υπόκειται σε μετατροπή και η ποινή κάθειρξης πέντε ετών, καθώς και η συνολική ποινή κάθειρξης, όταν η ποινή βάσης αυτής είναι ποινή κάθειρξης πέντε ετών.

Έτσι, στην προκειμένη περίπτωση ο Άρειος Πάγος αναίρεσε την υπ’ αριθμ. 1815/2014 Απόφαση του Πενταμελούς Εφετείου Αθηνών λόγω αρνητικής υπερβάσεως εξουσίας, επειδή παρέλειψε να εκφέρει αιτιολογημένη κρίση για την μετατροπή της συνολικής επιβληθείσας ποινής των επτά (7) ετών στην κατηγορουμένη, σε συνάρτηση με το ζήτημα αν η μη μετατροπή αυτής ήταν αναγκαία για να αποτρέψει την κατηγορουμένη από την τέλεση άλλων αξιόποινων πράξεων και ότι τοιουτοτρόπως παραβίασε την ουσιαστική ποινική διάταξη του άρθρου 82 ΠΚ.

Πραγματικά πρέπει να χαιρετίσουμε την ως άνω Απόφαση, επειδή επιτυγχάνει την ορθή ερμηνεία μιας διατάξεως που έχει θέσει έως σήμερα δυσεπίλυτα προβλήματα, ανατρέποντας μάλιστα την προηγούμενη νομολογία του Ανωτάτου Ακυρωτικού μας, η οποία ερχόταν σε ευθεία αντίθεση με το γράμμα του νόμου (contra legem) και την συστηματική ερμηνεία του ποινικού κώδικος, επικαλούμενη εσφαλμένα και αρύοντας άστοχα επιχειρήματα από άλλες νομοθετικές διατάξεις που αποσκοπούσαν σε συγκυριακή επίλυση πρακτικών προβλημάτων. Είναι αδιαμφισβήτητο ότι τόσο η γραμματική όσο και η συστηματική ερμηνεία του ποινικού κώδικος επιβάλλει την αποδοχή της άποψης της εδώ σχολιαζόμενης Αποφάσεως, καθώς στο άρθρο 82 ΠΚ ο νομοθέτης γράφει « Η περιοριστική της ελευθερίας ποινή που είναι μεγαλύτερη από δυο έτη και δεν υπερβαίνει τα πέντε μετατρέπεται σε χρηματική ποινή, εκτός αν το δικαστήριο με απόφασή του ειδικά αιτιολογημένη κρίνει ότι απαιτείται η μη μετατροπή της για να αποτραπεί ο δράστης από την τέλεση άλλων αξιόποινων πράξεων» .

Σύμφωνα δε με το άρθρο 51 του Ποινικού Κώδικος «Ποινές στερητικές της ελευθερίας είναι η κάθειρξη, η φυλάκιση, ο περιορισμός σε ειδικό κατάστημα κράτησης νέων, ο περιορισμός σε ψυχιατρικό κατάστημα και η κράτηση.». Επομένως, του νόμου μη διακρίνοντος περαιτέρω στο άρθρο 82 ΠΚ, όπου γίνεται λόγος γενικά για στερητική της ελευθερίας ποινή και η οποία πρέπει να κατανοηθεί υπό το πρίσμα του προαναφερομένου άρθρου 51 του Ποινικού Κώδικος, επιβάλλεται η αποδοχή της γραμματικής και συστηματικής ερμηνείας και η συμπαράταξη με την ορθή κι έγκυρη Απόφαση του Αρείου Πάγου με αριθμό 454/2016, ότι μετατρέπονται οι ποινές καθείρξεως πέντε ετών και οι συνολικές ποινές καθείρξεως, που έχουν ως βάση ποινή πέντε ετών.